Razvoj grada Kragujevca kao privrednog, obrazovnog, zdravstvenog, naučnog i kulturnog centra nekadašnje Jugoslavije, a danas Srbije, kreirao se decenijama uz permanentnu saradnju mudrih političara sa generacijama inženjera , specijalizovanih visokoobrazovnih profila i prateće takođe specijalizovane administracije, kroz postojanje Zavoda za urbanizam, zatim Direkcije za urbanizam i sada Urbanizma Kragujevac. Ni jedan mudri političar u proteklom periodu nije zanemarivao strateške kadrovske potencijale tog preduzeća, koji su svojim znanjem podizali odnos prema značaju grada Kragujevca u užem, i širem okruženju. Potrebno je istaći u ovom trenutku, da čak ni tržišni, nasuroviji varijetet kapitalizma , ipak nije doveo do gašenja takvih preduzeća u Evropi, jer su političari uvek su prepoznavali potrebu da se konsultuju, i zajedno sa strukom rade na razvoju svojih gradova. Većina zemalja u Evropi i dalje ima takva specijalizovana preduzeća u vlasništvu gradova, ili u vlasništvu više gradova, u formi regionalnih preduzeća, koja osmišljavaju koncepciju razvoja ne samo jedne lokalne samouprave, već i čitavih regiona u zehvatu njihovih teritorijalnih nadležnosti.
Hirurgija prostora kojom se ovakva preduzeća bave, jednako je bitna kao i hirurgija nad pojedincima ljudske vrste, jer se promene u kojima se gradovi nalaze, posle najčešće 100 godišnjeg postojećeg građevinskog fonda, zasnivaju na hirurškim urbanističkim rezovima u prostoru, koji se moraju pažljivo izvesti, uvažavajući postojeće krvotoke (infrastrukturu grada) i posebno stanje i relacije na planu ugradnje implantata (nove izgradnje) i starog godinama konzumiranog i sklonog poropadanju, kulturnog nasleđa u njegovim centrima.
U Direkciji za urbanizam u posleratnom periodu (II svetski rat), su se uvek održavali sastanci između mudrih gradonačelnika i predstavnika struke, gradonačelnika koji su mirno, i bez imalo sujete, prihvatali činjenicu da oni uvek manje znaju od struke, ali koja je tu da sa aspekta struke uobliči njihove vizije vezane za dalje moguće pravce razvoja grada Kragujevca. Od predsednika opštine Bore Petrovića, preko DŽade, Galovića , Rajkovića i Stevanovića kao i mnogih drugih pre ovih pomenutih u nizu , svi odreda su sa velikim uvažavanjem ulazili u tu urbanističku kuću, i iz nje izlazili ozarenog i optimističnog lica, jer su znali da njihov uspeh u vođenju politike i rukovođenja gradom, zavisi u velikoj meri od mudrih saveta koje su dobijali od velikih stratega urbanističkog planiranja poput LJiljane Stamenković, Dušanke Lazarević, dr Veroljuba Trifunovića, Dušana Milosavljevića, Slavoljuba Bratuljevića , mr Dušana Minića, Miše Krsmanovića, mr LJubodraga Veljovića, Slobodana Mišića, i mnogih drugih velikih urbanista iz tog preduzeća, koji su decenijama davali predloge političarima, za zajedničko kreiranje razvoja grada Kragujevca, u kojima je struka uvek imala dominantnu savetodavnu ulogu.
Da za JP Urbanizam postoji i zvaničan model za održivi razvoj i poslovanje ubuduće, dokaz je i zvaničan dopis ministarke Mihajlović, koji je tom preduzeću upućen 17.03.2017. u kojem decidno stoji, da se inicijativa za osnivanje Regionalnog urbanističkog preduzeća, čiji bi većinski osnivač bio grad Kragujevac, smatra opravdanom. (dopis o podršci Ministarstva u prilogu teksta)
Moja ostavka na mesto direktora, data je 2017. data je kao lična odluke da se umesto upravljanja preduzećem, koje sam vodio u njegovom najtežem periodu, posvetim rukovođenju novog ciklusa Generalnog Plana Kragujevac 2025. koji sam sa uspehom vodio do Faze ranog javnog uvida, što je Komisija za planove grada Kragujevca i potvrdila. Dolaskom novog vd direktora iz Novog Sada u aprilu 2017., smenjen sam sa mesta rukovodioca izrade GUP Kragujevac 2025. bez obrazloženja iako postoji pozitivan Izveštaj Komisije za planove o mojem rukovođenju izradom, nakon čega sam usled tog svakako čina profesionalne diskreditacije u oktobru 2017. napustio preduzeće u kojem sam proveo skoro dva veka svog profesionalnog rada. Generalni plan grada Kragujevca 2025. u ovom trenutku vodi prostorni planer vd direktor Dunčić iz Novog Sada, koji nema iskustva u rukovođenju takvom vrstom planske dokumentacije, i koji prirodno je, ne poznaje kapacitete grada Kragujevca i moguće pravce njegovog razvoja, a za koju se u najvećem broju slučajeva kao rukovodioci pojavljuju urbanisti, i to oni koji su godinama posvećeni praćenju razvoja grada Kragujevca poput dr Veroljuba Trifunovića i Mirjane Ćirić, kragujevačkih urbanista i arhitekata koji su sa velikim uspehom vodili izradu te vrste dokumentacije u više ciklusa njene izrade.
Povodom potrebe za postojanjem zakonski definisanog okvira za osnivanja regionalnog preduzeća, odazvao sam se pozivu na sastanak sa tom temom koji je održan u kancelariji Ministarstva građevinarstva saobraćaja i infrastrukture, u martu mesecu 2018., na kojem sam dao i konkretan predlog teksta izmene Zakona o planiranju i izgradnji, za koji sam tada od predstavnika Ministarstva dobio uveravanja, da će se regionalna urbanistička preduzeća naći u toj Izmeni Zakona, i to u formi definisanja konkretnih mogućnosti za formiranje regionalnih centara za urbanističko planiranje, u kojem Kragujevac , svakako pored Novog Sada, Beograda, Niša i Kosovske Mitrovice, zauzima značajnu poziciju kao regionalni centar Srbije – Regiona Šumadije i zapadne Srbije u skladu sa Zakonom o regionalnom razvoju iz 2010.
Prijavu na konkurs za direktora JP Urbanizam u 2018., sam podneo dakle upravo iz razloga finalizacije misije osnivanja regionalnog preduzeća (za koje sam tokom 2015. i 2016. utrošio dve godine rada na prikupljanju 12 Odluka Opštinskih Veća koje se nalaze u prilogu ovog teksta) , ali i radi završetka izrade Generalnog plana grada Kragujevca 2025., za koji sam u prvoj fazi kao rukovodilac izrade, predložio izbalansirani održivi razvoj, koji počiva na urbanoj obnovi i remodelacijama, temi na kojoj sam 2013. stekao zvanje magistra tehničkih nauka , a koje sam 2016. nadgradio sa zvanjem doktora arhitekture i urbanizma, na temu energetski efikasnih stambenih objekata.
U tim okolnostima, sa pokretanjem procedure u pravcu formiranja Regionalnog urbanističkog preduzeća, grad Kragujevac bi imao mogućnost da bude osnivač starteškog centra za urbanističko planiranje regiona, kakav je i dalje JP Urbanizam Kragujevac , a koji bi mu omogućio njegovo pozicioniranje kao jednog od funkcionalnih centara regiona Zapadnog Balkana, u kojem JP Urbanizam Kragujevac kao regionalno preduzeće , u narednom periodu očekuju strateški poslovi na prostornom i urbanističkom planiranju i projektovanju i realizaciji severne i južne obilaznice i auto puta ka Čačku, bez kojih Kragujevac nikada neće biti u mogućnosti da svoj strateški razvoj ostvari u punom kapacitetu. ( dopis ministarke Mihajlović u prilogu ovog teksta sa konkretnom podrškom Ministarstva građevinarstva saobraćaja i infrastrukture, za investiranje države u severnu i južnu obilaznicu i auto put ka Čačku u ukupnoj vrednosti od preko 600 miliona evra prema specifikaciji koju je uradio stručni tim Direkcije za urbanizam )
Kadrovski potencijali u ovom preduzeću i dalje postoje, kao i mogućnosti da se posle osnivanja regionalnog preduzeća zaposle i novi mladi kadrovi, kojih i sada ima na birou, a koji će svakako biti potrebni za povećan obim posla u regionu, nakon osnivanja preduzeća koje će poslovati u ukupno 12 opština, pored poslova koje bi preduzeće obavljalo za grad Kragujevac.
Da li će gradonačelnik Nikolić, završiti svoj uobavezu u vezi procedure formiranja regionalnog preduzeća (u prilogu Zaključak Gradskog Veća Kragujevca sa njegovim potpisom) i time stvoriti uslove za zapošljavanje mladih inženjera ali i visokoobrazovanog kadra različitih profila poput ekonomista, pravnika, urbanih inženjera, ekologa… i posredno omogućiti širenje uticaja Kragujevca kao regionalnog centra, ostaje da se vidi i svakako čuje.
Moj povratak u preduzeće svakako nije presudan za donošenje te Odluke, ali je potreba za njenim donošenjem svakako opravdana, baš kao što je i ministarka Mihajlović , to konkretno i navela u dopisu koji mi je uputila na tu temu.
urbanista arhitekta i dizajner
dr Aleksandar Rudnik Milanović
direktor
JP Direkcije za urbanizam Kragujevac
u periodu 2014. – 2017.