Iznad glava većine Kragujevčana, koji sa svojim platicama/penzijicama i imetkom, jedva sastavljaju kraj sa krajem, već odavno, kao oreol, otvrdnjavaju pitanja: Gde, sad, pogledom da udarimo?! Može li stara srpska prestonica iskočiti iz razvojne rupe u kojoj se našla? Koliko nam vremena treba? Možemo li do tad’ izdržati!? Imamo li ljudi i ideja?! Hoće li se Kragujevac uzdići?
Interesantno je da životom izmučeni ljudi više i ne pitaju zbog čega su se našli u poziciji u kojoj su sada.
A, da li je “Zastava” morala biti tako destruisana? Zašto galovi lanci “Filipa Kljajića” više ne bruje u mašinama i postrojenjima širom sveta? Gde su mala i srednja preduzeća? Zašto je privatni sektor u Kragujevcu toliko dugo bio zapretan u političku i medijsku tišinu? Hoće li šumadisko selo, konačno, postati jedan od nosilaca razvoja Kragujevca?
Gde su vizije? Koji su to timovi odnegovani da budu čuvari i prenosioci razvojne vatre?!
Ima li u Kragujevcu, izuzev interesno politikantskih, bilo kakvih drugih timova, posebno onih razvojnih?
Globalno gledano, Kragujevčani do ovih vremena nikada nisu u svoj prostor isijavali preveliku političku strast. Izuzetci su bili samo potvrda pravila, koje su ovdašnji “obični” ljudi odavno razumeli, da su takvi “politikantski penušavci” – ili mlatovi u rukama drugih, ili ljudi koji bahatošću i “neprikosnovenošću” pokušavaju da sakriju sopstvenu nedovršenost!
Razvojna opterećenja Kragujevca
U razvojna opterećenja Kragujevca koja već prilično dugo sputavaju njegovo napredovanje mogu se navesti:
- monostrukturna i tehnološki zastarela privreda, sa malom produkcijom tržišno neatraktivnih proizvoda i sa pretežno društvenim karakterom vlasništva;
- mali broj slabo razvijenih privatnih malih i srednjih preduzeća;
- zanatstvo čije se prisustvo uočava tek u tragovima;
- nerazvijena trgovina, ugostiteljstvo i turizam;
- slabo razvijeno i, populaciono gledano, staro selo;
- odsustvo, ili zanemarljivo mali broj robnih tržnih marki koje su prisutne izvan teritorije grada, (izuzev automobila FIAT koji se montiraju u bivšim prostorima “Zastava”, proizvoda “Prizma” i nekih autohtonih rakija, kao i oružja koje proizvodi fabrika koja se već dugo nalazi u kovitlacu politikantskih i korupcionaških afera;
- lokalna samouprava koja je nedovoljno stručna i koja je po svojim organizacijsko-tehnološkim performansama daleko iza razvijenih evropskih uzora, a koja se, nažalost, više bavi partijašenjem, nego unapređenjem komunalnog života svih građana Kragujevca;
- veliki broj nezaposlenih radno sposobnih lica (među kojima dominiraju žene), posebno onih sa srednjom stručnom spremom, kvalifikovanih, polukvalifikovanih i nekvalifikovanih radnika i lica sa nepotpunom srednjom stručnom spremom, ali, bogami i onih sa potpunim univerzitetskim obrazovanjem;
- malo tržište za proizvode svoje privredne infrastrukture;
- mali stepen integrisanosti privredne i društvene infrastrukture grada u evropsko informatičko okruženje i nemogućnost grada i privrednika da bez cenzorisanja državnih organa/politčara samostalno nastupaju prema inostranstvu;
- ne postojanje sopstvenih i inostranih izvora kapitala za finansiranje modernizacije privredne i društvene infrastrukture grada;
- zastarela znanja i neodgovarajuća starosna struktura privrednih kadrova;
- devastacija univerziteta koja je uzrokovana nezatvorenim aferama tipa “Indeks”, te direktnim uticajima na univerzitetsku zajednicu gradskih i republičkih politikanata, ali i prodorom na univerzitet štazijevskih metoda cinkarenja, podmetanja, nameštanja afera, doušništva itd.,
- loša putna infrastruktura unutar i izvan gradskog područja;
- amortizovana, tehnološki zastarela i po kapacitetima nedovoljna transportna sredstva za prevoz putnika i robe unutar i izvan područja grada (recimo, Kragujevac nema autobusku stanicu, uništena je gradska pijaca, itd.);
- amortizovana i za ozbiljan tehnološki i ekonomski razvoj grada nedovoljna infrastruktura i kapaciteti pitke i tehnološke vode;
- nerešeno pitanje ekološki prihvatljivog odlaganja smeća i opasnih materijala, kao i mali postojeći kapaciteti sistema za prečišćavanje otpadnih konunalnih i industrijskih voda;
- veliki broj nerešenih stambenih pitanja i prodor tzv. investitorske gradnje koja uništava duh grada;
- ne postojanje javnih radova ne teritoriji grada;
- neodgovarajuće rešena zdravstvena i socijalna zaštita građana;
- neravnomerno razvijena privredna i društvena infrastruktura na teritoriji za koju je grad nadležan;
- slabo opremljene zdravstvene, školske i univerzitetske ustanove, itd.
Razvojne prednosti Kragujevca
Pri planiranju i realizaciji razvoja Kragujevca treba imati u vidu i potencijalne koristi sledećih nekoliko razvojnih prednosti koje on zaista ima:
- centralni geografski položaj na teritoriji Republike Srbije, koji mu omogućuje da u saradnji sa susednim Čačkom, Kraljevom, Kruševcem, Jagodinom i Smederevskom Palankom (od svih je udaljen po pedesetak kilometara) formira snažan i razuđen megapolis, koji bi doneo ogromne koristi svim građanima tih gradova i omogućilo otklanjanje sadašnjih ogromnih neprirodnih i nepodsticajnih razvojnih i populacionih neravnoteža u Srbiji koje su posledica sprovođenja davno prežvljene matrice centralističkog razvoja u svim razvijenim i demokratskim zemljama sveta;
- postojanje univerziteta i kliničkog centra, uz brzo oslobađanje ovih institucija od uticaja politikanata i onih unutrašnjih i onih spolja;
- ogromna tradicija slobodnog i kvalitetnog novinarstva i nejgovo oslobađanje od sadašnjih politikantsko-ekonomsko-cenzorskih stega i formiranje radio-televizijske kuće na frekvencijama koje su dostupne svim građanima Srbije, jer kragujevački novinari predstavljaju cvet novinarstva u Srbiji;
- velika industrijska i kulturna tradicija koju grad baštini, kao i vredni, smisleni, građani koji predstavljaju naslednike onih koji su se bespoštedno žrtvovali za stvaranje današnje Srbije, a koji u genima imaju slobodarski refleks, i biološke obrasce za modeliranje kvalitetne države;
- poljoprivredno, veoma potentno, područje koje gravitira gradu i za srpske uslove – relativno dobro shvatanje zadataka političke pozicije i opozicije, pri čemu aktuelni dominantni politički činioci koji deluju na teritoriji grada treba da povrate spremnost da interese razvoja Kragujevca treba da stavljaju ispred uskostranačkih interesa svojih „centrala“.